Στις ομάδες ενδυνάμωσης ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων συμβαίνουν πολλά από όσα αναφέρονται στο ακριβώς προηγούμενο κείμενο για την ατομική ΛΟΑΤΚΙ+ συμβουλευτική, αλλά με διαφορετικό τρόπο και με έμφαση στη σύνδεση με πολλά μέλη.

Η δυναμική της ομάδας λειτουργεί εντελώς διαφορετικά από την ατομική συμβουλευτική. Σε κάποια άτομα αρέσει σε κάποια όχι. Σίγουρα είναι συχνά συμπληρωματική της ατομικής  συμβουλευτικής και καθόλου δεν την εμποδίζει. Μάλιστα αρκετοί προτιμούν να κρατούν και τα δυο είδη ψυχοθεραπείας στη ζωή τους.

Ο Irvin Yalom υπογραμμίζει πως η ομαδική ψυχοθεραπεία είναι η θεραπευτική πρακτική του μέλλοντος. Η διαπροσωπική αλληλεπίδραση στο εδώ και τώρα παίζει αποφασιστικό ρόλο για την αποτελεσματικότητα της ομαδικής θεραπείας. Η αληθινή δραστική θεραπευτική ομάδα παρέχει πρώτα από όλα έναν στίβο, μέσα στον οποίο οι θεραπευόμενοι μπορούν να αλληλεπιδράσουν ελεύθερα με τους άλλους, στη συνέχεια τους βοηθάει να αναγνωρίσουν και να κατανοήσουν τι δεν πάει καλά στις αλληλεπιδράσεις τους και τελικά τους καθιστά ικανούς να αλλάξουν αυτά τα δυσπροσαρμοστικά μοτίβα. Στην ομάδα ο κοινός παρονομαστής είναι τα ανθρώπινα προβλήματα και τα κοινά μυστικά που μας συνδέουν. Αυτό όμως δε σημαίνει πως ο θεραπευτής και συντονιστής μιας ομάδας δεν πρέπει να μάθει όσα περισσότερα γίνεται για την κουλτούρα των θεραπευόμενων. Και η ΛΟΑΤΚΙ+ κουλτούρα είναι κι αυτή μια κουλτούρα που χρειάζεται οι θεραπευτές να γνωρίζουμε πολύ καλά και μέσα από τη γνώση και μέσα από την εμπειρία, για να εργαστούμε καλά με ΛΟΑΤΚΙ+ θεραπευόμενους είτε ατομικά είτε ομαδικά. Στην ομαδική ψυχοθεραπεία είναι πολύ εμφανής τόσο η ανάγκη για καθολικότητα, όσο και η ανάγκη για να μπορούμε να είμαστε όλοι/ όλες και όλα διαφορετικά.

Ο ιδρυτής της Προσωποκεντρικής προσέγγισης, Carl Rogers, και ένας βασικότατος εμπνευστής και θεμελιωτής των ομάδων συνάντησης, τονίζει πως η ελευθερία έκφρασης των πραγματικών συναισθημάτων, αρνητικών και θετικών, αναπτύσσει κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης σε μια ομάδα. Κάθε μέλος κινείται προς μια μεγαλύτερη αποδοχή ολόκληρης της ύπαρξής του- συναισθηματικής, νοητικής και πνευματικής-. Κάθε άτομο μαθαίνει πως τον βλέπουν οι άλλοι και τι εντύπωση δίνει στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Έτσι η ομαδική ψυχοθεραπεία έχει εξαίρετη εφαρμογή στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, αφού ο σεξουαλικός προσανατολισμός στις θεωρίες της τελευταίας δεκαετίας διευρύνει τη συζήτηση ως προς τη φυσική του ρευστότητα, οι επίσημες έρευνες στη χώρα μας για το οικογενειακό, κοινωνικό, εργασιακό και σχολικό περιβάλλον και για το πως αντιμετωπίζουν τον ΛΟΑΤΚΙ+ σεξουαλικό προσανατολισμό δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές. Εντασσόμαστε στις πολύ συντηρητικές χώρες της Ευρώπης ως προς το θέμα αντιμετώπισης του σεξουαλικού προσανατολισμού του ατόμου.

Η ομοφοβία έχει έντονο αντίκτυπο στη ζωή των ατόμων. Οι λεσβίες, ο ομοφυλόφιλοι, οι τρανς, οι αμφιφυλόφιλοι, τα διεμφυλικά άτομα,  τα πολυσυντροφικά άτομα, οι bisexual, transgender, crossdressers, drag queens, τα queer άτομα που αποτελούν την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα καλούνται να ανταπεξέρθουν σε συμπεριφορές και στάσεις που δημιουργούν συνεχώς το αίσθημα της απόρριψης, της ματαίωσης, της απογοήτευσης, της μη αποδοχής, της οδύνης. Αυτό που αποτελεί ένα πολύ βασικό έργο της ομαδικής συμβουλευτικής διαδικασίας με ΛΟΑΚΤΙ+ άτομα είναι η διεργασία όλων των παραπάνω με τρόπο που θα βοηθήσουν το άτομο να επουλώσει πληγές, να ενδυναμωθεί, να βιώσει την αποδοχή και να εξελιχθεί.

Αυτό που συμβαίνει στις ομάδες με ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα είναι:

• καταρχάς η ικανοποίηση της ανάγκης του ‘ανήκειν’, μιας βασικότατης ανάγκης για κάθε άνθρωπο.
• η μοιρασιά με ανθρώπους με παρόμοια βιώματα και παρόμοιους προβληματισμούς
• το ασφαλές περιβάλλον έκφρασης και ανοίγματος
• η αναγνώριση ομοφοβικών στερεοτύπων και εσωτερικευμένων προκαταλήψεων
• η αναγνώριση του ότι δεν είμαι μόνος/μόνη/μόνο. Είναι κι άλλοι άνθρωποι που έχουν αντιμετωπίσει παρόμοια προβλήματα με εμένα
• η διαπροσωπική εξέλιξη

Η συνεργασία με το σύμβουλο και την ομάδα επικεντρώνεται στα εξής:

• Το πως θα νιώσουν οι άνθρωποι πληρέστεροι και πιο ικανοποιημένοι στις σχέσεις και στις προσωπικές επιλογές
• Το πως θα αντιμετωπίσουν, υπερπηδήσουν και θα μεταμορφώσουν το κοινωνικό στίγμα.
• Το πως θα ζήσουν μια ζωή πληρέστερη, με βάση τα όνειρα, τις επιθυμίες και τις αξίες τους.
• Το πως θα αντιμετωπίσουν, υπερπηδήσουν και θα μεταμορφώσουν την απώλεια φίλων, συγγενών και οικογένειας.
• Το πως θα επουλώσουν το τραύμα.
• Το πως θα ξεπεράσουν την εσωτερικευμένη αυτοκαταπίεση και την εσωτερικευμένη μη αποδοχή και ομοφοβία
• Την αυτοαμφισβήτηση
• Το μειονοτικό στρες
• Το πως θα αναπτύξουν ψυχική ανθεκτικότητα
• Το πως θα αντιμετωπίσουν τις διακρίσεις στον εργασιακό χώρο
• Το πως θα σχετιστούν ή όχι με την οικογένεια τους.
• Το πώς θα κάνουν ή δε θα κάνουν coming out.
• Το πως θα έχουν ικανοποίηση και πληρότητα στις συντροφικές σχέσεις
• Πώς θα προσεγγίσουν τη γονεϊκότητα

Όμως στη ομαδική συμβουλευτική με ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα τα θέματα που θίγονται είναι και πολλά άλλα, όπως:

• Η αναζήτηση σεξουαλικού/ ερωτικού προσανατολισμού
• Ο ίδιος ο σεξουαλικός/ ερωτικός προσανατολισμός
• Η ταυτότητα φύλου
• Οι σεξουαλικές προτιμήσεις
• Η επιλογή σχέσεων
• Η ανάγκη δημιουργίας οικογένειας και οι κοινωνικές της προεκτάσεις
• Φόβοι για το μέλλον και την τρίτη ηλικία.
• Και πολλά θέματα που δεν είναι και τόσο διαφορετικά από αυτά που φέρνει ο υπόλοιπος πληθυσμός.

Η βάση της Ομαδικής Συμβουλευτικής

Επιμορφώθηκα ως Προσωποκεντρική σύμβουλος για 4 χρόνια σε ομαδικό βιωματικό πρόγραμμα. Για εμάς τους προσωποκεντρικούς θεραπευτές και τις θεραπεύτριες, οι ομάδες είναι ένα πεδίο γνώριμο και πολύ αγαπημένο. Ο Carl Rogers εμφύσησε σε όλες μας την αγάπη και την πίστη του στην ομαδική δουλειά.

Αυτός είναι ο πυρήνας.

Έχοντας λάβει εξειδικευμένη εκπαίδευσή σε θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου στην Ψυχοθεραπεία, από το ετήσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα με την Εύα Σπίνου και παράλληλα έχοντας λάβει πολλές και ποικίλες εκπαιδεύσεις σχετικά με την ψυχική υγεία της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας αλλά και ευρύτερα ( ειδική εκπαίδευση βασισμένη στην LGBT affirmative therapy, Πολύχρωμο σχολείο, Hombat project, Paradiso Project κ.α.), η επιστημονική μου προσέγγιση βασίζεται σε όλα τα παραπάνω με κυρίαρχη την Προσωποκεντρική Προσέγγιση με βασικές της αρχές την άνευ όρων αποδοχή, την ενσυναίσθηση και την αυθεντικότητα, καθώς και στις διεθνώς αναγνωρισμένες καλές πρακτικές στην παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο BACP, η Αμερικάνικη Ψυχιατρική Εταιρεία , το WPATH (World Professional Association for Transgender Health) αναγνωρίζουν, τεκμηριώνουν επιστημονικά και στηρίζουν μια πολύπλευρη οπτική που αντιτίθεται και καταργεί τις ξεπερασμένες και απαρχαιωμένες θεραπείες μεταστροφής, ενώ παράλληλα δίνουν έμφαση στις τραγικές συνέπειες του αποκλεισμού, της ομοφοβίας και των διακρίσεων στη ζωή των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.

Εργάζομαι ψυχοθεραπευτικά μακροχρόνια, ατομικά και ομαδικά, με ΛΟΑΤΚΙ+ πληθυσμό, ζευγάρια, και γονείς ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.Διδάσκω σε εκπαιδευτικά πλαίσια το αντικείμενο της Συμβουλευτικής σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Εισηγήθηκα στο Μητροπολιτικό Κολλέγιο τη συγκεκριμένη ενότητα και εντάχθηκε στο Μεταπτυχιακό πρόγραμμα στη Συμβουλευτική και στην Ψυχοθεραπεία. Είμαι εθελόντρια εκπαιδεύτρια στο Πολύχρωμο Σχολείο για θέματα ΛΟΑΤΚΙ+ το οποίο αγωνίζεται ενάντια στην ομοφοβία και την τρανσφοβία στα σχολεία.  Πρόσφατα εντάχθηκα στο μητρώο του ΕΚΔΔΑ (Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης), όπου εν δυνάμει μπορώ να εκπαιδεύσω δημοσίους υπαλλήλους σε σχέση με την ευαισθητοποίησή τους  σε θέματα ΛΟΑΤΚΙ+.

Πιστεύω ακράδαντα ότι η συμβολή της ψυχοθεραπείας στην ψυχική γαλήνη, την εξέλιξη και ευημερία, χαρά και αυτογνωσία, αποδοχή και ενδυνάμωση  των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων είναι καθοριστική. Το ταξίδι είναι συναρπαστικό. Και το κάνουμε μαζί χέρι – χέρι.