Η απατηλή έννοια της εξοικείωσης.
Η απατηλή έννοια της εξοικείωσης.
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΔΡΑΝΕΙΑ.
Θα επιχειρήσω να κάνω ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο και ίσως με κάποιους να συνταξιδεύσουμε. Με ή χωρίς σωσίβια.
Θυμάμαι ακόμη την πρώτη φορά που τα τηλεοπτικά προγράμματα έπαυσαν να είναι συνεχόμενα και άρχισαν να παρεμβάλλουν διαφημίσεις κατά τη διάρκειά τους. Νόμιζα ότι το κανάλι είχε κάνει λάθος. Όταν το είδα να επαναλαμβάνεται, η έκπληξή μου ήταν τεράστια. Πολλοί, νεότεροι σίγουρα, θα απορήσουν. Γιατί; Υπάρχει άλλος τηλεοπτικός τρόπος; Ναι, κάποτε υπήρχε. Ήταν η εποχή που η ιδιωτική τηλεόραση δεν είχε εισέλθει στη ζωή μας, και η εκπομπή, η ταινία, το σίριαλ παιζόταν ενιαία! Απίστευτο και όμως αληθινό. Ήταν η εποχή που δεν παραβιαζόταν η προσήλωση του θεατή, για να του εμφυτευθούν καταναλωτικές ιδέες με τον πιο ύπουλο τρόπο, τη στιγμή που ήταν ευάλωτος και δέσμιος της ανάγκης του για συνέχεια και συνοχή. Τη στιγμή της αγωνίας του εξοικειωνόταν με τον πιο υπόγειο τρόπο με το ρόλο της διαφήμισης στη ζωή του, με το ρόλο του παθητικού δέκτη και παράλληλα του παθιασμένου καταναλωτή. Η εξοικείωση με αυτό που αρχικά τον απωθούσε και τον παραβίαζε σιγά σιγά τον άλλαξε.
Θυμάμαι ακόμη την ανησυχία μου και την απορία μου όταν αλλάξαμε με την οικογένειά μου σπίτι και μεταβήκαμε σε μια περιοχή με πολλή κίνηση και θόρυβο. Πώς θα κοιμάμαι εδώ; Πώς θα συνηθίσω στη φασαρία; Δεν μου άρεσε. Θέλω να συνηθίσω στην οχλοβοή; Σιγά σιγά συνήθισα. Η εξοικείωση με αυτό που αρχικά με παραβίαζε και με απωθούσε σιγά σιγά με άλλαξε.
Θυμάμαι ακόμα την έκπληξή μου όταν άκουσα (κρυφάκουσα για την αλήθεια) μαθητές μου να μοιράζονται τον τρόμο τους από τη θέαση αληθινών ατυχημάτων σε ειδικά site τρόμου και φρίκης. Τους ρώτησα γιατί τα βλέπουν και μου απάντησαν από περιέργεια και γιατί το κάνουν όλοι. Σιγά σιγά σταμάτησαν να τα σχολιάζουν και να τα συζητούν. Σιγά σιγά συνήθισαν στον τρόμο και στη φρίκη. Η εξοικείωση με αυτό που τους τρόμαζε σιγά σιγά τους άλλαξε.
Θυμάμαι ακόμα το νεαρό κορίτσι που σοκαρισμένο κρατούσε στα χέρια του μια σακουλίτσα που βρήκε στα σκουπίδια με εφτά νεογέννητα γατάκια μέσα. Πιο πολύ θυμάμαι την απάντηση της ηλικιωμένης γυναίκας στο κορίτσι που της χτύπησε την πόρτα για να ζητήσει βοήθεια για τα μικρά γατάκια. «Άφησέ τα εκεί που τα βρήκες. Εγώ πια συνήθισα». Και το κορίτσι τα πήρε απογοητευμένο στο σπίτι του να τα φροντίσει μην γνωρίζοντας τον τρόπο. Αναρωτιέμαι αν ακόμη αυτό το κορίτσι κάνει το ίδιο… Έχουν περάσει χρόνια από τότε και φοβάμαι μήπως εξοικειώθηκε με παρόμοιες κινούμενες σακουλίτσες στα σκουπίδια και σιγά σιγά συνήθισε και άλλαξε.
Και τώρα βλέπω τον παρουσιαστή να μιλά για τους πρόσφυγες με τόνο μελαγχολικό και στη συνέχεια να περνά με μια απλή αλλαγή τόνου στο επόμενο θέμα που είναι η μόδα αυτού του καλοκαιριού. Και ξανά το ίδιο στο επόμενο κανάλι και το ίδιο και το ίδιο αλλού και αλλού με άλλους παρουσιαστές. Και επαναλαμβάνεται η εικόνα πάλι και πάλι και πάλι σαν μια πρόκα που σιγά σιγά, μαλακά και ανεπαισθήτως σου τρυπά το μυαλό και την καρδιά: πρόσφυγες παντού, σωσίβια, νεκρά παιδιά, κλαμένοι πατέρες και μετά η μόδα του καλοκαιριού.
Και αναρωτιέμαι μήπως σιγά σιγά συνήθισα.
Προσοχή η εξοικείωση βλάπτει σοβαρά την υγεία.
Δέσποινα Α. Σαμιωτάκη B.Sc., M.Sc. – Προσωποκεντρική σύμβουλος ψυχικής υγείας, Εκπαιδεύτρια ενηλίκων.