Cosmos through your eyes – Ο Κόσμος μέσα από τα μάτια σου.
Cosmos through your eyes – Ο Κόσμος μέσα από τα μάτια σου.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ
«COSMOS THROUGH YOUR EYES – Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ».
Τον Μάιο και τον Ιούνιο 2016 διεξήγα στα πλαίσια της συμβουλευτικής και επιστημονικής μου δραστηριότητας την έρευνα « COSMOS THROUGH YOUR EYES – Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ».
Η έρευνα είχε ως στόχο τη συλλογή ορισμένων στοιχείων για τη μελέτη της στάσης των Ελλήνων κατά την αλλαγή τόπου κατοικίας στο εξωτερικό, έτσι ώστε να διερευνηθούν οι συνθήκες, οι προϋποθέσεις και οι μέθοδοι που μπορούν να λειτουργήσουν βοηθητικά στην καλύτερη προετοιμασία , προσαρμογή και διαβίωσή τους εκεί. Αυτό θα συντελέσει στο να εμπλουτιστούν πιθανοί τρόποι με τους οποίους προσαρμόζονται καλύτερα και ταχύτερα οι Έλληνες στο εξωτερικό, με στόχο την προσωπική αρμονία και τη μείωση του στρες λόγω της μεγάλης αυτής αλλαγής.
Τα αποτελέσματα είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Συμμετείχαν 45 άτομα, από 19 έως 47 ετών, από 15 διαφορετικές χώρες. Από αυτές οι 2 ήταν εκτός Ευρώπης (Αμερική και Κατάρ).
Το μεγαλύτερο διάστημα παραμονής στο εξωτερικό ήταν 16 χρόνια και το μικρότερο λίγες μέρες.
Στην πρώτη ερώτηση: «Πιστεύω ότι ως άτομο είμαι ανοιχτός/ή στις αλλαγές»; Το συντριπτικό άθροισμα του ξεκάθαρου «ΝΑΙ» ήταν 80%!!
Δηλαδή το 44,4% μάλλον συμφωνεί.
Το 35,6% είναι απόλυτα ανοιχτό στις αλλαγές.
Και μόνο το 17,8% ούτε συμφωνεί ούτε διαφωνεί.
Αυτά τα ποσοστά είναι πολύ σημαντικά, γιατί δείχνουν την αυτοαντίληψη των ατόμων που φεύγουν στο εξωτερικό. Θεωρούν τους εαυτούς τους προσαρμοστικούς και ευέλικτους, ανοιχτούς στο καινούριο και άρα ικανότερους στο να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες. Αυτή βέβαια η αντίληψη για τον εαυτό τους που μετράται στην παρούσα έρευνα δεν γνωρίζουμε αν είναι αποτέλεσμα της εμπειρίας τους και της προσαρμογής τους στο εξωτερικό ή αν υπήρχε σαν χαρακτηριστικό τους εκ των προτέρων.
Οι κυριότερες ειδικότητες ως προς το σπουδαστικό – γνωστικό υπόβαθρο ήταν με σειρά προτεραιότητας:
Διοίκηση Επιχειρήσεων/Marketing/ Τουριστικά. 8 άτομα
Πληροφορική. 6
Ιατρική-Φαρμακευτική. 5
Αγγλική Φιλολογία-Παιδαγωγικά. 5
Οικονομικά. 5
Μηχανικοί. 3
Νομικά. 2
Μουσική. 2
Αρχιτεκτονική, ΣΜΥΝ, Τεχνολόγοι Τροφίμων, Ναυτιλιακά, Φυσική, Μαθηματικά. 1 στο καθένα.
Οι κυριότερες ειδικότητες ως προς την επαγγελματική απασχόληση ήταν με σειρά προτεραιότητας:
Διοίκηση Επιχειρήσεων/Marketing/Τουριστικά. 8 άτομα
Πληροφορική. 5
Παιδαγωγικά. 5
Ενέργεια/Κλίμα. 3
Εστίαση. 2
Εξυπηρέτηση πελατών. 2
Ιατρική, Ναυτιλιακά, ΣΜΥΝ, Καθαριότητα, Κοινωνιολογία, Μηχανικός, Ελεύθερος επαγγελματίας. 1 στο καθένα
32 άτομα εργάζονται στην παρούσα φάση.
Οι λόγοι που ξεχωρίζουν ως λόγοι επιλογής των συγκεκριμένων χωρών είναι:
Οι ευκαιρίες εργασίας, με μεγάλη διαφορά από τους υπόλοιπους λόγους.
Τα καλά Πανεπιστήμια.
Οι δωρεάν ή πολύ οικονομικές σπουδές.
Η γλώσσα.
Οι φίλοι.
Η ποιότητα ζωής.
Οι λόγοι που οδήγησαν γενικά στο εξωτερικό ήταν:
15,6 % Προπτυχιακές σπουδές.
33,3 % Μεταπτυχιακές σπουδές.
40 % Εργασία
11,1 % Άλλο
Αν αυτά τα ποσοστά συνδυαστούν με την ερώτηση που ακολουθούσε στην έρευνα: «Αυτήν την στιγμή για ποιο λόγο ζείτε στο εξωτερικό (δηλαδή ο λόγος για τον οποίο πήγατε αρχικά στην πορεία άλλαξε;), τότε προκύπτει το ενδιαφέρον αποτέλεσμα ότι όσοι παραμένουν συνεχίζουν με:
17,8% Προπτυχιακές σπουδές
4,5% Μεταπτυχιακές σπουδές
64,4% Εργασία
11,1% Άλλο
Αυτό το αποτέλεσμα , κατά πάσα πιθανότητα δείχνει πως ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του αρχικού ποσοστού των μεταπτυχιακών που ήταν 33,3% μετατράπηκε στη συνέχεια σε εργασία.
Αυτή η μετατόπιση από τις σπουδές στην εργασία και άρα μια πιο φυσιολογική και θετική εξέλιξη στη ζωή του Έλληνα εκεί από ότι η πιθανότητα της ανεργίας εδώ, ίσως κρύβει και το βασικό σκεπτικό για την απάντηση στην επόμενη ερώτηση που ήταν: «Ποια είναι πρόθεσή σας όσον αφορά στο να παραμείνετε στη χώρα που βρίσκεστε;»
Εδώ το 45% περίπου απαντά ‘Για να εργαστώ όσο περισσότερο γίνεται’ ή ‘Για πάντα’. Σχεδόν ο ένας στους δυο δηλαδή δε θέλει να επιστρέψει.
Αυτό το γεγονός έχει άμεση αιτιολογική συνάφεια με το αποτέλεσμα της επόμενης ερώτησης που ήταν: « Ποιος είναι ο βαθμός προσαρμογής σας στη νέα χώρα σύμφωνα με το πως αισθάνεστε εσείς οι ίδιοι;» Δηλαδή η αιτία για να θέλω να παραμείνω κάπου για πάντα μπορεί να είναι ότι προσαρμόστηκα πολύ καλά στο νέο περιβάλλον.
Έτσι ακριβώς δείχνουν τα ποσοστά.
48,9% Έχουν Ικανοποιητική προσαρμογή με πολύ μικρά διαστήματα δυσκολίας.
22,2 Έχουν άριστη προσαρμογή με γρήγορη αφομοίωση των νέων συνθηκών.
26,7 Έχουν μέτρια προσαρμογή, με αυξομειώσεις και εναλλαγές διάθεσης.
Τα δυο πρώτα ποσοστά δίνουν ένα αποτέλεσμα 71% των Ελλήνων που προσαρμόστηκε πολύ καλά, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Είναι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό που δημιουργήθηκε από παράγοντες που τελικά ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΑΝ την μετάβαση και παραμονή των Ελλήνων εκεί. Το εντυπωσιακό είναι ότι αυτοί οι λόγοι είναι πάρα πολλοί (πάνω από 40), πράγμα που δείχνει ότι κάθε άτομο έχει ένα προσωπικό ‘οπλοστάσιο’ δεξιοτήτων και πρακτικών, συνηθειών και τρόπων, για να ανταποκρίνεται στις δυσκολίες μιας τέτοιας μετάβασης. Αυτοί οι παράγοντες – ‘όπλα’ προσαρμογής είναι με σειρά προτεραιότητας:
Γνωριμία με φίλους εκεί – Ανάπτυξη κοινωνικού κύκλου.
Η γνώση της γλώσσας από πριν.
Επανασύνδεση με τις ελληνικές κοινότητες και τους συμπατριώτες.
Φίλοι που ήδη υπήρχαν εκεί.
Καλές εργασιακές συνθήκες και σχέσεις.
Σύντροφος γενικά.
Η όρεξη για αλλαγή – Το καινούριο.
Το πάθος για τη σχολή ή τη δουλειά.
Η οργάνωση της ζωής εκεί.
Καλές σπουδές.
Η εξασφαλισμένη εργασία.
Σύντροφος από την ίδια χώρα.
Κοινωνικό κράτος-δημόσιο-παροχές.
Κοντά στην Ελλάδα.
Υποστήριξη από την Ελλάδα.
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πολυεθνικό περιβάλλον.
Καλή ψυχολογική διάθεση.
Χόμπυ – Κατοικίδιο – Ένστικτο επιβίωσης- Επιμονή.
Το να έχεις οικογένεια μαζί.
Η ίδια η ρουτίνα. Το κοινό νόμισμα. Η εργασία με όμοιους κώδικες παντού. Η καλή οικονομία.
Σπίτι σε καλή περιοχή. Ποιότητα ζωής. Καλοί γείτονες. Ανοιχτή χώρα. Καλός καιρός.
Η έλλειψη χρόνου λόγω φόρτου εργασίας ή σπουδών.
Οι ομοιότητες με την Ελλάδα.
Αρκετή πληροφόρηση για τα νέα δεδομένα.
Η Κρίση στην Ελλάδα.
Όσον αφορά τώρα στο βασικότατο ερώτημα: «Ποιοι θα λέγατε ότι είναι οι βασικότεροι παράγοντες που ΔΥΣΚΟΛΕΨΑΝ την προσαρμογή σας στη νέα χώρα;»
τα αποτελέσματα ‘φωνάζουν’ : Η ΓΛΩΣΣΑ!
Αυτός είναι με διαφορά ο σημαντικότερος παράγοντας δυσκολίας των Ελλήνων στο εξωτερικό, πράγμα που ίσως υποδηλώνει και την ανεπάρκεια της εκπαίδευσης ξένων γλωσσών στη χώρα μας, όσον αφορά στον προφορικό λόγο, αν και είμαστε από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά γλωσσομάθειας . Αυτό ίσως είναι πλασματικό, αφού δαπανούμε πολλά χρόνια για την εκμάθηση ξένων γλωσσών.
Επόμενοι παράγοντες δυσκολίας με σειρά προτεραιότητας είναι:
Η νέα νοοτροπία.
Η νοσταλγία.
Ο καιρός.
Η έλλειψη της οικογένειας.
Το κόστος ζωής.
Η δουλειά.
Η δυσκολία στέγης, τα νέα πρόσωπα, οι νόμοι.
Η μοναξιά, το φαγητό, η ζωή ανάμεσα σε δυο κόσμους, οι εργασιακές σχέσεις, το άγχος της δουλειάς, ο κλειστός χαρακτήρας.
Έλλειψη διασκέδασης, έλλειψη χόμπυ, η έλλειψη θάλασσας, η μεγάλη ηλικία, οι φίλοι που χάνονται, οι νέοι δρόμοι.
Τίποτα.
Για όλες αυτές τις δυσκολίες όλοι έχουν κάνει κάποιες σκέψεις, αναδρομικά ή προκαταβολικά, σχετικά με το επόμενο ερώτημα: «Προτού φύγετε από την Ελλάδα, τι θεωρείτε ότι ΘΑ ΣΑΣ ΕΙΧΕ ΒΟΗΘΗΣΕΙ και προετοιμάσει για την καλύτερη προσαρμογή σας στη νέα χώρα;»
Η γλώσσα (με πολύ μεγάλη διαφορά).
Πληροφορίες για νόμους, οικονομία.
Τίποτα. Δεν μπορείς να προετοιμαστείς.
Ένα ταξίδι πριν στη χώρα υποδοχής.
Γνωστοί εκεί.
Πολλά ταξίδια γενικά.
Το σχολείο, η οικογένεια, γνώμη κάποιων από εκεί, υποτροφία, ανοιχτό μυαλό, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προγράμματα ανταλλαγής.
Να αποφύγεις γνώμες άλλων, να αποφύγεις την παλιά ελληνική κοινότητα, να πας μαζί με κάποιον άλλον, ψυχολογική προετοιμασία, η μικρή ηλικία, να έχεις βρει δουλειά από πριν.
Αφότου τα άτομα έφυγαν, στους παραπάνω βοηθητικούς παράγοντες προστέθηκαν:
Οι επισκέψεις αγαπημένων.
Η συμβουλευτική.
Το να είχε γίνει αποταμίευση.
Το να έφτιαχνε η κατάσταση στην Ελλάδα.
Το να βοηθούσαν την οικογένεια στην Ελλάδα.
Ένα κατοικίδιο.
Τέλος, στο ερώτημα κατά πόσον θα βοηθούσε η συμβουλευτική μέσω skype, ώστε να ικανοποιείται η ανάγκη για ψυχολογική υποστήριξη στα ελληνικά, η αντιμετώπιση του άγχους της μετάβασης, η μοναξιά και άλλα, οι 20 απάντησαν απόλυτα καταφατικά, οι 11 ίσως και ότι είναι ανοιχτοί στην εμπειρία αυτή και οι 9 απάντησαν αρνητικά.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Έρευνα με μεγάλο ενδιαφέρον και με πιθανή συνέχεια για περαιτέρω εμβάθυνση.
Οι Έλληνες του εξωτερικού φαίνεται να προσαρμόζονται με κύρια όπλα την κοινωνικότητά τους, τις γνώσεις τους και την εφευρετικότητά τους.
Οι καλές εργασιακές, σπουδαστικές και οικονομικές συνθήκες που συναντούν στο εξωτερικό μοιάζουν δυνατότερες από τη νοσταλγία, τη διασκέδαση ή την οικογένεια, έννοιες ταυτόσημες με την ιδιοσυγκρασία του Έλληνα. Το κίνητρο για εξέλιξη είναι πολύ δυνατό.
Το να αναπτύξει κάποιος την προσαρμοστικότητά του και την ανοιχτή του αντίληψη φαίνονται πολύ δυνατοί παράγοντες προετοιμασίας και αντιμετώπισης της μετανάστευσης.
Δεξιότητες όπως οι γλώσσες, η κοινωνικότητα, αλλά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά, όπως η εξωστρέφεια, η εμπιστοσύνη στο προσωπικά ‘όπλα’ που θα αναδυθούν και η αυτοπεποίθηση είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν.
Παρά τα πολύ υψηλά ποσοστά προσαρμογής αλλά και πρόθεσης παραμονής στο εξωτερικό, η θετική απάντηση στην συμβουλευτική υποστήριξη μέσω skype φανερώνει την ύπαρξη προσωπικών θεμάτων προς ανάλυση και διεξοδική ψυχολογική τους αντιμετώπιση σε σημαντικό βαθμό.
Δέσποινα Α. Σαμιωτάκη B.Sc., M.Sc. – Προσωποκεντρική σύμβουλος ψυχικής υγείας, Εκπαιδεύτρια ενηλίκων.